Meer dan één soort reuma !
Reuma (of reumatische aandoeningen) is een verzamelnaam voor meer dan 200 aandoeningen die voornamelijk het bewegingsstelsel aantasten (spieren, pezen en gewrichten).
Sommige van deze aandoeningen blijven beperkt tot de gewrichten, maar andere kunnen ook organen en weefsel aantasten zoals de huid of de nieren. In dat geval spreken we van systeemziekten.
Er zijn een hele reeks reumatische aandoeningen met verschillende oorzaken en mechanismen:
- Er staat geen leeftijd op het ontwikkelen van reumatische aandoeningen. Ook jonge kinderen kunnen reuma krijgen. Dit noemen we kinderreuma en omvat een breed scala aan aandoeningen (van kinderreuma tot kinderlupus). Deze aandoeningen worden behandeld in samenwerking met kinderartsen.
- De oorzaak van deze aandoeningen is nog niet bekend. Verschillende factoren kunnen een rol spelen: dit staat bekend als een multifactoriële ziekte. De meeste vormen van reuma zijn niet erfelijk, hoewel meerdere gevallen in dezelfde familie kunnen voorkomen.
- Reumatische aandoeningen kunnen nog niet volledig worden genezen, maar door de enorme medische vooruitgang van de afgelopen decennia zijn er momenteel medicijnen die de progressie van de ziekte aanzienlijk kunnen vertragen of stoppen en zelfs de ziekte in remissie kunnen doen gaan. Langdurige behandeling is vaak nodig, maar niet altijd, en een groot deel van patiënten kunnen nu een normaal leven leiden. Gezien bij een deel van de mensen met reuma de huidige medicijnen echter onvoldoende aanslaan, blijft wetenschappelijk onderzoek op dit gebied onmisbaar. Gelukkig is men momenteel heel actief bezig met onderzoek naar nieuwe medicijnen, vooral in België.
Hieronder volgt een lijst van de verschillende pathologieën die behandeld kunnen worden door reumatologen. Deze lijst is niet volledig.
Artritis wordt gekenmerkt door aanhoudende ontstekingen in de gewrichten en pezen, meestal in de vorm van pijn, zwelling, warmte, krachtvermindering en stijfheid.
De term chronisch betekent dat de gewrichtsontsteking langer dan 6 weken aanwezig is.
Deze ontsteking kan soms leiden tot aftakeling van het gewricht met langdurige functionele gevolgen, daarom is het zo belangrijk om het goed te behandelen.
De volgende aandoeningen zijn voorbeelden van chronische artritis:
- Reumatoïde artritis is een chronische inflammatoire systemische aandoening waarbij ontstekingen van de gewrichten op de voorgrond staan. Het betreft een chronische, symmetrische polyartritis van vooral pols-, hand- en voetgewrichten die leidt tot zwelling, pijn, stijfheid, radiologische schade en functieverlies indien ze niet tijdig onder controle wordt gebracht.
- Juveniele idiopathische artritis (kinderreuma), die optreedt vóór de leeftijd van 16 jaar.
- Spondyloartritis: tast de gewrichten (artritis) en de pezen en peesaanhechtingen (enthesitis) aan. Voornamelijk bij de rug (wervelkolom), heupen (bekken) en knieën.
- Psoriatische artritis: gewrichtsschade die gepaard gaat met psoriasis, een chronische huidziekte.
- Reuma geassocieerd met inflammatoire darmziekten, zoals de ziekte van Crohn.
- Polymyalgia reumatica / pseudopolyarthrite rhizomélique: een aandoening van ouderen die zich vooral presenteert met hevige pijn in de schouder- en bekkengordel vooral ’s nachts en met lange stijfheid ’s morgens.
Deze aandoeningen worden gekenmerkt door schade aan één of meer organen of weefsels (zoals de nieren, huid of longen), al dan niet geassocieerd met artritis.
Systemische ziekten omvatten onder meer:
- Systemische lupus erythematosus
- Systeemsclerose / Sclerodermie
- Ziekte van Sjögren
- Myositis / Idiopathische inflammatoire myositis
- Vasculitis
- Auto-inflammatoire aandoeningen
Dit zijn ziekten veroorzaakt door een virus, bacterie of parasiet die kunnen leiden tot chronische artritis.
De ziekte van Lyme is zo’n infectieuze artritis.
- Jicht, gekenmerkt door een overmaat aan urinezuur, een stof die zich kan afzetten in de gewrichten en acute aanvallen van artritis of jichtknobbels (tophi, tofi) kan veroorzaken.
- Artrose, gekenmerkt door een afname van de dikte van het gewrichtskraakbeen, wat kan leiden tot pijn, vervorming van de gewrichten en moeilijkheden bij het bewegen
- Osteoporose, gekenmerkt door een afname in botmineraaldichtheid en een verandering in de botmicroarchitectuur. Deze aandoening zorgt ervoor dat het skelet broos wordt, waardoor het risico op breuken toeneemt.
Sommige van deze aandoeningen worden ook opgevolgd en behandeld in de reumatologie.
- Peesaandoeningen (tendinopathieën, tendinitis)
- Aandoeningen van de pees- of ligamentaanhechtingen op het bot (enthesopathieën), zoals tenniselleboog (epicondylitis)
- Aandoeningen van de slijmbeurzen (bursitis)
- Fibromyalgie betekent letterlijk pijn ter hoogte van bindweefsel en spieren. Deze aandoening gaat gepaard met verspreide pijnklachten en vaak ook vermoeidheid. De oorzaak hiervan is onvoldoende gekend.
- Bepaalde zenuwcompressies, zoals ischias, carpaal tunnel syndroom of het syndroom van Morton.
Voor deze laatste groep aandoeningen werken reumatologen vaak nauw samen met artsen die gespecialiseerd zijn in fysische geneeskunde en revalidatie.
Voor meer informatie kun je ook contact opnemen met de patiëntenvereniging:
ReumaNet: Wat is Reuma?
- Clair: Nos pathologies (voor Franstaligen)
